अनिल कोइरालाकालीमाया र नयाँ नेपाल
मिति : ऐजन ऐजन
प्यारी कालीमाया,
पहिलेको भन्दा डबल माया ।
जबजब जुलुस देख्छु तँलाई सम्झन्छु । यसोभन्दा मैले तँलाई बिर्सन लागेछ भन्ने लाग्यो होला तर त्यसो होइन । मैले त तँलाई दिनहुँ कैयौँपल्ट सम्झन्छु भन्न पो त खोज्या । लोकतन्त्र ल्याउनलाई गाउँमा हामी कति जुलुसमा हिँड्थ्यौँ ! सम्झी त कालीमाया ! तेरो बाबाले गाली गर्दा पनि ताली बजाएर म तँलाई बोलाउँथेँ । तँ पनि त झ्यालबाट हाम्फालीकन आउँथिस् । जुलुसमा जान्थ्यौँ, मैले लोकतन्त्र भन्थेँ, तैँले जिन्दावाद भन्थिस् । लोकतन्त्र भित्रिएपछि हामी दुईको अन्तरजातीय गाँठोलाई अवीरजात्रा गर्दै हाम्रो समाजले छुवाछुतलाई लाठो हान्दै सधैका लागि बाटो लगाइदिने आशा थियो । गाउँको झ्याऊजस्तो अनुहार रातारात स्याउजस्तो हुने विश्वास थियो । साँच्चिकै ‘न्युची’ नेपाल बन्ने भरोसा थियो । अनि हामी र हाम्रा भन्टाङभुन्टुङ शान्तिभूमि, मातृभूमि नेपालको सुन्दर शान्त गाउँमा हाँसीखुसी लाइफ बिताउने इच्छा थियो । लोकतन्त्र आएपछि शोकतन्त्र र भोकतन्त्रले गुहार माग्छ भन्ने थियो । त्यसैले त दुई–चार पैसा सँगालेर फर्कुंला र गाउँमा एउटा भव्य झुप्रो ठड्याएर सुखी जीवन बिताउँला भन्दै शहर पसेको थिएँ । ऐलेपनि यतैतिर बसेको बस्यै छु । तीनचार मैना यहाँ बस्दाखेरिको दुःख–सुख र अनुभवहरु तँलाई सुनाउन मन लागेर आयो त्यसैले यो चिठी लेख्दैछु ।
आहा ! गाउँ त कति सफा हुन्छ है ! तर यो काठमाण्डू त छिछिछिछि । जताततै फोहोरै फोहोर, लाग्छ पोहोर देखिको फोहोर फालेका छैनन् । यहाँ त नाक थुनेर हिँड्दा पनि गाउँको हाम्रो चर्पी भन्दा गनाउने रैछ । पूरै काठमाण्डू एकचोटि पोस्कर र खरानीले माझ्नुपर्नेभएछ । त्यहीँ भएर त रैछ नि नेताहरुले नयाँ नेपाल बनाउने भनेको । माझेर टल्काइदिने एकदम । अझ त्यतिमात्र कहाँ हो र ! जताततै ठूल्ठूला झुप्रैझुप्रा । हाम्रा गाउँका नेताको त झन् आठतल्ले झुप्रो । तर सबै चोक, गल्ली र टोल अव्यवस्थित र भद्रगोल । नयाँ त बनाउनै पर्ने रैछ । यता सुन् न ! काठमाण्डू गएर सबभन्दा पहिला बाग्मतीमा न्वाएर पशुपतिको दर्शन गर् भनेर तैँले भनेकी थिइस् नि ! त्यसैले आएकै दिन राती पशुपति गएर अँध्यारैमा न्वाएर दर्शन गरेँ । साथीको कोठामा फर्किदा त जिऊ पूरै डुङ्डुङ्ती बसाएर खपिसक्नु भएन । जम्मै जिऊ चिलाएर, लुतो समेत आयो । अर्कोदिन हेर्नगाको त मेरी बास्सै ! बाग्मती हो कि ढलमती छुट्याउनै गाह्रो । पानी हो कि अलकत्रा बगेको जस्तो कालो न कालो । धन्न त्यही पानीले न्वाइदिँदा पनि पशुपति भगवानलाई ऐलेसम्म केही भएको रहेनछ । भगवानको शक्तिले त होला नि हैन ! झर्लक्कै हुनेगरि नयाँ नेपाल बनाउँदा बाग्मती पनि सर्लक्कै नयाँ बनाउनु पर्ने देखियो । फेरि वनमान्छे पनि कतिका हुन् । वनमान्छे नभनुञ्जेल यो मनले मान्दै मानेन क्या ! जहाँ गएपनि भीडैभीड । ठेलमठेल, धकेलाधकेल । हिँड्दा पनि, बस चढ्दा पनि । कछाड किन्ने ठाउँमा समेत तँछाड–मछाड । लोकतन्त्र आएपछि गाउँमा कति शान्ति, कति रमाइलो भाको होला तर यहाँ त झन् बबाल भैरहेको छ । ए काली ! अर्काकी साली ताक्दै हिँड्ने त्यो मोरो जाली पिलन्धरप्रसादसँग नबोल है ! टुनामुना जानेको छ त्यल्ले त । धत् कुरा त अर्कैतिर पो गएछ । अँ, यहाँ त दिनदिनै नारा–जुलुस भैरहन्छ । हामीले त गाउँमा जुलुस मात्रै निकाल्थ्यौँ त्यो पनि नाच्दै गाउँदै । यहाँ त गाडी जलाइदिने, ढुङ्गाले अर्काका घरका सिसा फुटाइदिने । बाटाभरि गाडीका पाङ्ग्रा बाल्दिने । बडो रमाइलो गर्दारहेछन् । इन्द्रजात्रा भन्दा त तोडफोडजात्रा रमाइलोसँग मनाउँदा रहेछन् । धुवाँले शहर नै ढाकिँदो रहेछ । यसअर्थमा त्यता हाम्रो गाउँको सभ्यता भन्दा त यता शहरको सभ्यता खत्तम हुँदोरहेछ । शहरियाले गाउँलेबाट सिक्नुपर्ने कुराहरु त टन्नै रैछन् । अझ हामीलाई नै पाखे भन्दारैछन् । जताततै फोहोर गर्ने, हल्लाखोर गर्ने र सहयोगको निष्कपट भावना नभएका लाखेहरु पाखे हुन् कि हामी पाखे हौँ ! त्यो मैले बल्ल मेसो पाएँ । त्यसोभए नयाँ नेपाल बनाउँदा हामीले शहरियालाई सबैकुरा सिकाउनु पर्नेभो बुझिस् ! ठीकै छ, आफूले जानेको कुरो नजानेकाहरुलाई सिकाइदिउँला नि त हुँदैन ? एउटो राम्रो कुरो चाहिँ यहाँ सडकको सुविधा, मोटरगाडीको सुविधा रहेछ । मेरो बाक्लो दाढीभन्दा धेरै त गाडी गुड्दारहेछन् सडकमा । जताततै स्कुल–क्याम्पसहरु हँुदारैछन् । यो कुरोचाहिँ न्युची नेपाल तयार पार्नुपर्दा हाम्रो गाउँतिर पनि सार्नुपर्ने रहेछ ।
आजपनि तीन चारवटा जुलुस देखेँ । हरेकपल्ट तँलाई सम्झिएँ । के–के समुदायको जुलुस । के–के जातको जुलुस, के–के धर्मको जुलुस, के–के हो के–के । यो देख्दा हाम्रो देशमा जातीय बिभेद सडेर जाला भन्दा त झन् बढेर जाला जस्तो पो लाग्छ । जातभात हटाउने भन्छन् फेरि जातीय स्वायत्तशासन भन्छन् । यसोगर्दाखेरि झन् बिभिन्न जातिमा तँ तँ र म म हुँदैन र भन्या ? कुरै बुझ्न गाह्रो । यहाँ त सरकारमा जान र पद पाउन पनि हामी दुईले अण्डा बाँडेर खाएजस्तो भागबण्डा चल्दोरहेछ । त्यैँ भएर कहिले मन्त्रीमा कुरा नमिल्ने, कहिले सभामुखमा कुरा नमिल्ने, कहिले मन्त्रालयका पदाधिकारीहरुको नियुक्तिमा कुरा नमिल्ने हुँदोरैछ । हरकुरामा ढिलाइ भएको कारण नै त्यही रैछ । अझ अचम्मको कुरो सुन्छेस् ! यहाँ त विद्यार्थीले नै क्याम्पस बन्द गर्दिंदारैछन् । ड्राईभरहरुले नै चक्काजाम गर्दारैछन् । हुँदाहुँदा डाक्टरले समेत अस्पताल बन्द गर्दिंदारैछन् । अचम्मै हुँदोरहेछ । गाउँतिर बरु लोकतन्त्र आएको छनक पाउन थालियो होला तर यहाँ त छेकछन्दै छैन । भेदभावको अन्त्य गर्दै शहरको विकास गाउँमा र गाउँको स्वच्छता शहरमा बनाउनु नै नयाँ नेपालको निर्माण रहेछ भन्ने बुझेको छु । तर तैँले र मैले सोचेको जस्तो सजिलो भने पटक्कै रैनछ । शङ्का गर्नुपर्ने ठाउँहरु टन्नै रैछन् । पहिलो कुरा त सजिलैसँग उध्रिएका नेताहरु सुध्रिनै गाह्रो रैछ । घुसखोरी र भ्रष्टाचारीहरुले पनि धमाधम न्याय पाउँदारैछन् । अराजकता फैलाउने प्रतिगामी तत्वहरुपनि सव्रिmय हुन थालिसकेका रैछन् ।
आजपनि म रातभरि निदाउन सकिन । घरी तँलाई सम्झन्छु, घरी नयाँ नेपाल सम्झन्छु । ए काली ! खालि तेरो यादले सताउँछ तर यसपाली त ताली बजाएरै तँलाई घरवाली बनाउने छु । तर फेरि तँलाई आफ्नो बनाउन भन्दा गाह्रो नयाँ नेपाल बनाउन देख्दैछु । जसरी तँलाई मेरी बनाउन असम्भव छैन, त्यसरी नै नयाँ नेपाल बनाउन पनि असम्भव भने छैन । जातीय द्वन्द्व, साम्प्रदायिक द्वन्द्व सबै त्यागेर सम्पूर्ण नेपालीहरु मिलेमा यो असम्भव छैन । तेरो र मेरो बिहेपछि हाम्रो पहिलो सन्तानसँगै नयाँ नेपालको पनि जन्म हुनेमा म विश्वस्त छु । लौ जा ! यो कलमको पनि मसी सकिन लाग्यो । अब कति लेखिराखौँ र ? अर्कोपटक धेरै लेखुँला । अझ धेरै कुरा त जब तँ र म सँगै हुन्छौँ त्यै बेलामा गरौँला । आजलाई भने नयाँ नेपाल बनेपछि भेट हुने बाचासँगै कलम बन्द गरेँ ।
तैँले माया गर्ने
गोरेप्रसाद
‘फुलौरा’ हास्यव्यङ्ग्य सङ्ग्रह २०६७ बाट
